Projekt: Szlakiem obiektów sakralnych pogranicza polsko słowackiego, Gmina Kościelisko i Miasto Twardoszyn

Gmina Kościelisko jako Partner Wiodący i Miasto Tvrdošin jako Partner Projektu w dniu 23.04.2018r. podpisali umowę ze Związkiem Euroregion „Tatry” oraz Samorządowym Krajem Żylińskim, o dofinansowanie mikroprojektu pn.:

„Szlakiem obiektów sakralnych pogranicza polsko słowackiego, Gmina Kościelisko i Miasto Tvrdošin”

w ramach dofinansowania mikroprojektu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020. Mikroprojekt realizowany jest z partnerem zagranicznym Miastem Tvrdošin, z którym Gmina Kościelisko współpracuje już od wielu lat i realizuje różne transgraniczne projekty.

Dzięki realizacji projektu zostaną odnowione obiekty dziedzictwa kulturowego (dzwonnice, kapliczki i krzyże przydrożne) oraz zostaną wytyczone miejsca występowania obiektów sakralnych pogranicza polsko - słowackiego, ukazując turystom i mieszkańcom nowe, mniej znane miejsca o bogatym dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym tych terenów. Celem ogólnym projektu jest wsparcie rozwoju gospodarczego pogranicza polsko - słowackiego poprzez stworzenie nowych produktów turystycznych w oparciu o dziedzictwo przyrodniczo- kulturowe regionu z wykorzystaniem bogatej bazy obiektów sakralnych pogranicza polsko-słowackiego. Aby ten cel zrealizować partnerzy podejmą działania konserwatorskie i remontowo - budowlane 18 obiektów sakralnych znajdujących się po obu terenach granicy.

Na terenie Gminy Kościelisko wykonane zostaną prace przy 18 obiektach, natomiast na terenie Miasta Tvrdošin pracom zostanie poddanych 5 obiektów. Są wśród nich kapliczki, krzyże wolnostojące, figury oraz dzwonnice. Obiekty zostaną poddane pracom budowlanym i konserwatorskim.

Poza zadaniami inwestycyjnymi projektu będą realizowane zadania majace charakter informacyjno, promocyjny, a zatem przygotowanie i druk materiału promocyjnego w postaci Albumu o dziedzictwie kulturowym pogranicza, opisującego historię powstania oraz rolę jaką odgrywał dany obiekt sakralny wśród miejscowej ludności pogranicza.

Album będzie wydany w 3 językach – polskim, słowackim i angielskim. Wykonanana zostanie również mapa, z jej opracowaniem merytorycznym, graficznym i zdjęciowym ukazującej zmodernizowane obiekty dziedzictwa kulturowego i sakralnego.

Całkowita wartość projektu: 139 898,46 EUR

Dofinansowanie mikroprojektu: 99 999,41 EUR

Współfinansowanie z budżetu państwa: 9 854,67 EUR

Wkład własny: 30 044,38 EUR

Zakończenie projektu: 30 listopad 2018r.

Kościelisko, wrzesień 2018

Trwają prace nad realizacją mikroprojektu pn.: „Szlakiem obiektów sakralnych pogranicza polsko słowackiego, Gmina Kościelisko i Miasto Tvrdošin”. Jest on realizowany z partnerem zagranicznym Miastem Tvrdošin w ramach dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,

Program Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020.

Na czym polega ten projekt? Przeprowadza się prace konserwatorskie 23 obiektów (18 po stronie polskiej, 5 po stronie słowackiej), opracowuje się publikację książakową i mapę.

Realizowane zadania mają na celu nie tylko zachowanie konkretnych obiektów, ale również posiadają aspekty edukacyjne i popularyzatorsko promocyjne. Jednym z nich jest wskazanie wartości kulturowych i krajobrazowych obiektów sakralnych, innym np. turystyczne udostępnienie.

Przekazanie informacji historycznych, ikonograficznych, lokalnych ciekawostek, opisanie i zilustrowanie, nie tylko odnawianych, ale i wielu innych obiektów, w publikacji książkowej, opatrzonej merytorycznym wprowadzeniem znawcy i badacza sztuki Podhala dr hab. Zbigniewa Moździerza, powoduje że będzie to swoiste kompendium tematyczne. Możliwość łatwego zlokalizowania poszczególnych obiektów na mapie sprawi, że projekt zyskuje charakter krajoznawczy, a jego efekty mogą, teraz i w przyszłości, służyć zarówno mieszkańcom jak i turystom. Co ważne książka i mapa będą miały opisy w trzech językach: polskim, słowackim i angielskim, a cały nakład – 5000 sztuk rozprowadzony będzie nieodpłatnie. Autorem i wydawcą albumu jest Jan Michalski Fabryka Grafiki z Krakowa, natomiast mapę opracowuje zespół słowacki.

Warto podkreślić, że konserwacja krzyży i kapliczek przydrożnych jest po raz pierwszy wykonywana jako kompleksowe zadanie prowadzone przez Gminę Kościelisko. Tak znaczna ilość obiektów objętych projektem, po stronie polskiej aż 18, dowodzi wagi i znaczenia jakie ma dla Gminy Kościelisko zachowanie obiektów zabytkowych, krajobrazu oraz świadomości potencjału turystycznego jakie one stanowią.

Renowacje krzyży i figur kamiennych wykonują konserwatorki Regina Mrowca z Kościeliska i Ida Skowrońska Mazurek z Zakopanego, natomiast prace remontowe przy kapliczkach domkowych wykonuje firma budowlana BOBAK Daniela Bobaka z Zakopanego.

W ramach projektu przywrócona zostanie też świetność trzem drewnianym dzwonnicom, które zostaną oświetlone i wyposażone (dwie z nich) w elektroniczne urządzenia uruchamiające dzwony. Rozlegajacy się w przestrzeni Witowa i Dzianisza dźwięk dzwonów podniesie i uatrakcyjni jakość przestrzeni. Wykonawcą tych zadań jest firma Bells Construction sp. z o. o. z Rzeszowa.

W TRAKCIE PRAC KONSERWATORSKICH FIGURY, KAPLICZKI I KRZYŻE ORAZ KAPLICZKA DOMKOWA

Trwają prace konserwatorskie przy wszystkich obiektach objętym projektem. Poniżej zdjęcia wybranych obiektów dokumentujące proces konserwacji. Przeważnie przebiega on w następujący sposób:

• mycie figury

• mycie postumentu

• doczyszczanie figury

• doczyszczanie postumentu

• odsalanie figury

• odsalanie postumentu

• kitowanie figury

• kitowanie postumentu

• uczytelnianie inskrypcji

• impregnacja

• unifikacja

• odwodnienie

W większości prace konserwatorskie prowadzone są in situ czyli w miejscu gdzie obiekt stoi.

Zdarza się jednak, ze konieczne jest wykonanie prac w innych warunkach – pracowni konserwatorskiej. Kapliczki konserwują Regina Mrowca z Kościeliska i Ida Mrowca Mazurek z Zakopanego.

Nadzór nad pracami konserwatorskimi sprawuje Jerzy Gawlik z Zakopanego.

1. Figura Madonny z Dzieciątkiem z Dzianisza

Mycie i odsalanie

2. Figura św. Barbary z Dzianisza

Mycie, czyszczenie, usuwanie starych kitów, odsalanie

3. Krzyż kamienny Gruszki w Dzianiszu

Mycie, czyszczenie, usuwanie starych kitów

Krzyże żeliwne po konserwacji

4. Remont kapliczki domkowej w Dzianiszu.

Prace polegają na podbiciu fundamentów, usunieciu zniszczonych tynków, impregnacji kamienia, wykonaniu nowych tynków, wymianie gontów. Prace remontowe przy kapliczkach domkowych wykonuje firma budowlana BOBAK Daniela Bobaka z Zakopanego.

Agnieszka Grzegorczyk

Koordynator Merytoryczny Projektu

Urząd Gminy Kościelisko

Gmina Kościelisko PW (sekretariat@gminakoscielisko.pl) i Miasto Tvrdošin PP1 (tvrdosin@tvrdosin.sk) w dniu 30 listopada 2018 roku zakończyli realizację rzeczową mikroprojektu pn.:

„Szlakiem obiektów sakralnych pogranicza polsko słowackiego, Gmina Kościelisko i Miasto Tvrdošin” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - Program Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020 oraz z budżetu państwa.

Dofinansowanie przekazane będzie przez Euroregion Tatry i SKŻ, zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie i decyzją Komitetu ds. mikroprojektów. Dofinansowanie nie przekracza 71,48% całkowitych kosztów kwalifikowanych mikroprojektu wynoszących 139 898,46 EUR.

W wyniku realizacji mikroprojektu odnowione zostały obiekty dziedzictwa kulturowego (dzwonnice, kapliczki i krzyże przydrożne) oraz wytyczono miejsca występowania obiektów sakralnych pogranicza polsko - słowackiego, ukazując turystom i mieszkańcom nowe, mniej znane miejsca o bogatym dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym tych terenów. Na terenie Gminy Kościelisko wykonano prace budowlane i koserwatorskie przy 18 obiektach, natomiast na terenie Miasta Tvrdošin przy 5 obiektach.

Są wśród nich kapliczki, krzyże wolnostojące, figury oraz dzwonnice.

Partnerzy wspólnie przygotowali i opracowali Album o dziedzictwie kulturowym pogranicza, opisującego historię powstania oraz rolę jaką odgrywał dany obiekt sakralny wśród miejscowej ludności. Wydano również mapę ukazującą zmodernizowane obiekty dziedzictwa kulturowego i sakralnego – wyznaczając tym samym szlak dziedzictwa kulturalno-przyrodniczego pogranicza polsko - słowackiego.

Koordynator Mikroprojektu Tomasz Laszczyk

Album o dziedzictwie kulturowym pogranicza, opisującego historię powstania oraz rolę jaką odgrywał dany obiekt sakralny wśród miejscowej ludności

ALBUM obejrzyj - TUTAJ